DİYABET VE ÇÖLYAK HASTALIĞI EĞİTİMİ

Çölyak Hastalığı ve Diyabet

Çölyak Hastalığı ve Tip 1 Diabet (insüline bağımlı şeker hastalığı) arasında bir ilişki olduğu bir çok araştırmada gösterilmiş olup bu ilişkinin, ortak bir genetik hasardan kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Bu hastalıkların birlikteliği farklı çalışmalarda %0,6-16,4 arasında değişen yaygınlıklarda rapor edilmiştir.
 
Otoimmün patogeneze dayanan Çölyak hastalığı ve Tip 1 Diabet birlikteliği birçok çalışmada gösterilmiş olup bu birliktelik ortak HLA, DR3-DQ2/HLA, DR7-DQ2 doku antijenlerine bağlanmaktadır. Yapılan genetik araştırmalar sonucunda Çölyak hastalığı için en şüpheli faktör DQA10501-DQB10201 heterodimer gene sahip olma olup, bu  gen Tip 1 Diabet için de önemli bir risk faktörü olarak bildirilmiştir. Diyabetik olmayan çocuklara göre diabeti olan çocuklarda çölyak hastalığının görülme sıklığının daha yüksek olarak bulunmuştur. Tip 1 Diabet teşhisi konulmuş hastalarda çölyak hastalığı kısa bir süre içinde veya uzun yıllar sonrasında ortaya çıkmaktadır. Çölyak hastalarında Tip 1 Diabet gelişmesi daha az olup, vakaların büyük bir çoğunluğunda, Tip 1 Diabeti olan hastalarda sonradan Çölyak hastalığı gelişmektedir.
 
Çölyak hastalığı gelişen Tip 1 Diabet hastalarında ishal ve abdominal distansiyon gibi tipik mide-barsak sistemi bulgularının nadir, sideropenik anemi, kısa boy, gecikmiş puberte gibi atipik bulguların daha yaygın olduğu saptanmıştır. Ancak, bu hastalarda çölyak hastalığının asemptomatik ya da sessiz olabileceği ve sadece serolojik göstergelerle belirlenebileceği de gösterilmiştir. Serolojik göstergelerden Anti-retikülin ve Anti-endomisyum antikorlarının Anti-gliadin antikorlarına göre daha güvenilir olduğu gösterilmiş olmasına karşın hiçbir serolojik göstergenin %100 duyarlılığı yoktur. Semptomatik çölyak hastalığında besinlerin düzensiz emiliminin şiddetli hipoglisemi (kan şekerinde düşme) riskini arttırdığı ve insülin gereksiniminde azalmaya yol açtığı bildirilmektedir. Tip 1 Diabet hastalığı bulunan çocuklarda çölyak hastalığının gelişme sıklığının yüksek olduğunu ve glutensiz diyet uygulanmasının çocukların somatik gelişimlerini olumlu yönde etkilediği bildirilmiştir. Bu nedenle çölyak hastalığı olan kişilerin diyetlerine dikkat etmeleri, doktor kontrollerine düzenli olarak gitmeleri önerilmektedir.

Okulumuz Fen Bilimleri öğretmeni Zelal KONYAR hazırlamış olduğu sunum ile öğrencilerimize diyabet ve çölyak hastalığı hakkında bilgilendirme yapmıştır.